«..Η προσωπική παρουσία ενός σπουδαίου καλλιτέχνη σ΄έναν τόπο είναι διπλά πολύτιμη, όταν ετοιμάζει και χαράζει τη συνέχειά της στους νεότερους…»
Μ. Πλωρίτης

Από την άποψη αυτή το νησί μας, η Ύδρα, ευτύχισε να βιώσει από το 1948 μέχρι πρότινος, εβδομήντα πέντε συνεχή χρόνια τώρα, τη διαρκή παρουσία ενός μεγάλου Έλληνα Καλλιτέχνη, του ζωγράφου Χρίστου Καρά. Ακόμη περισσότερο ευτυχής είναι η Ύδρα, αφού στον τόπο αυτόν, στο νησί που λάτρεψε και λάτρευε μέχρι το τέλος της ζωής του, στο τόπο που γι’ αυτόν αποτελούσε τη δεύτερη πατρίδα, όπως συχνά-πυκνά ο ίδιος ανέφερε στις συζητήσεις μας, πρόκειται να κατοικοεδρεύσει μετά θάνατον το σώμα και η ψυχή του σπουδαίου αυτού δημιουργού!
Από τους δυναμικότερους εκπροσώπους της Γενιάς του ’60 ο Χρίστος Καράς, γεννήθηκε στα Τρίκαλα Θεσσαλίας το Δεκέμβριο του 1930. Εικαστικός καλλιτέχνης σημαντικών αναζητήσεων σε διάφορες κατευθύνσεις, κατόρθωσε να φέρει με το έργο του βαθιά τομή και ουσιαστική ρήξη στην ελληνική τέχνη του 20ού αιώνα.
Ξεκινώντας τις πρώιμες προσπάθειές του στο κλίμα των παραδοσιακών τάσεων ο Καράς προχώρησε με γοργούς ρυθμούς στη ζωγραφική που συνδύαζε τη χρωματική γλώσσα του εξπρεσιονισμού με τον χώρο του σουρεαλισμού, γλώσσα που χάρη στο ταλέντο του κατέληξε σε εξαιρετικά εκφραστικά αποτελέσματα . Από την αφαίρεση και την άμορφη τέχνη των αρχών της δεκαετίας του ΄60 πέρασε στον εξπρεσιονισμό , κατόπιν σε συνθέσεις ρεαλισμού, υπερρεαλισμού και διαστημικής ποίησης και οδηγήθηκε τέλος σε ένα ξεχωριστό επίπεδο ζωγραφικής εκφραστικότητας και ολοκλήρωσης μέσα από μία μετα-ποπ εικονογραφική αντίληψη. Έκτοτε στο έργο του Χρίστου Καρά διακρίνουμε έντονα μια καθαρά προσωπική σουρεαλιστική ζωγραφική με συμβολικές προεκτάσεις.
Οι προσωπικές ουσιαστικές του αναζητήσεις τον οδήγησαν να αναδιφήσει βαθύτερα προχωρώντας στην αποκρυπτογράφηση κρυμμένων νοημάτων. Έτσι ο εξαίρετος καλλιτέχνης μετέβη σταδιακά από το εξωτερικό στο εσωτερικό και από θέματα ανεκδοτολογικά σε καθαρές ζωγραφικές αξίες που ολοκλήρωσαν τη φωνή του προβάλλοντας το μνημειακό των μορφών του και την εσωτερικότητα του χώρου στον οποίο κινείτο και δημιουργούσε. Τα έργα του απόκτησαν με τον τρόπο αυτό ποιητικές, θαρρείς, διαστάσεις που τα ύψωσαν πέρα από χρόνους, τόπους και περιστάσεις. Νεκρές φύσεις, ανθρώπινες φιγούρες, περιστέρια , αγάλματα, αρχαίοι πολεμιστές και επιτύμβια, καπνοί, πέπλα και ιπτάμενα αντικείμενα, είναι μερικά από τα δημιουργήματά του που ισορροπούν ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα και μεταφέρουν το θεατή σε αέρινους χώρους μορφοποιώντας συναισθήματα και ψυχικές καταστάσεις.
Σε ολόκληρη την καλλιτεχνική του πορεία ο Χρίστος Καράς, διαθέτοντας ένα φυσικό πάθος για το χρώμα και το φως, παρέμεινε πιστός στις παραδοσιακές πλαστικές αξίες της ζωγραφικής . Πίσω από τις χαράξεις και τις χρωματικές του αναλύσεις υπάρχει πάντοτε μία ανθρώπινη καρδιά, η καρδιά του Χρίστου Καρά, γεμάτη νεανικό ενθουσιασμό και μια μεστή καλλιτεχνική όραση
Εάν σ’αυτές τις βασικές καλλιτεχνικές αρετές, αν στο απαύγασμα των καλλιτεχνικών συνδυασμών και αναζητήσεων του Καλλιτέχνη που αποκαλύπτει την καταγωγή, την παιδεία, τις εμπειρίες και τα βιώματά του, αν στη μαγεία του ζωγραφικού χρωστήρα του Χρίστου Καρά προσθέσουμε και την εξαιρετική ανθρώπινη υπόστασή του, την υπόσταση μιας πραγματικά προσηνούς, ευγενικής και γενναιόδωρης ψυχής, ενός αληθινού Ευπατρίδη του πνεύματος και της τέχνης όπως τον βιώναμε καθημερινά όλοι εμείς εδώ στην Ύδρα, τότε θα καταλήξουμε στη συγγραφή της αυθεντικότερης Βιογραφίας του σπουδαίου αυτού δημιουργού. Τότε θα θεωρήσουμε σίγουρα αυτονόητο το γεγονός του γιατί το έργο του όλο και θα κερδίζει όσο περνά ο καιρός και θα αποτελεί παντοτινά, όχι μόνο για την Ύδρα αλλά για ολόκληρο το πολιτιστικό τοπίο της χώρας, έναν αληθινό πνευματικό πόλο έλξης, έναν αείφωτο Φάρο τέχνης και πολιτισμού .
Άλλωστε όπως έλεγε χαρακτηριστικά και ο ίδιος ο Καράς : « ο απώτερος χρόνος δε λογαριάζει ποιος πρόλαβε ή δεν πρόλαβε. Λογαριάζει ποιος άφησε έργο…..»1
Η μνήμη του αιώνια στο μυαλό και στην καρδιά μας και οι αξέχαστες στιγμές που περάσαμε με τη υπέροχη παρέα του Χρίστου και της συντρόφου της ζωής του, εκλεκτής ηθοποιού του Εθνικού Θεάτρου Νίτας Παγώνη, θα μείνουν για μας πραγματικά αλησμόνητες στη σκέψη μας!…
Το Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο Ύδρας ως απότιση φόρου τιμής στη μνήμη του εκλεκτού δημιουργού Χρίστου Καρά και ως δείγμα ελάχιστης συμβολής στην αναγνώριση της μεγάλης καλλιτεχνικής του δημιουργίας και της διαχρονικής αξίας της τέχνης του, θα διοργανώσει τον προσεχή Σεπτέμβριο και για διάρκεια τριών μηνών (Σεπτέμβριος-Νοέμβριος 2023) μεγάλη έκθεση των έργων του.

Ντίνα Αδαμοπούλου

1 Χρίστος Καράς, περ. « Η λέξη», Φεβρουάριος 1982

 

 

 

 

 

“…The personal presence of a great artist in a place is doubly valuable when he prepares and engraves its continuity in the younger ones…”
M. Ploritis

From this point of view, our island, Hydra, was fortunate to experience from 1948 until recently, seventy-five consecutive years now, the constant presence of a great Greek artist, the painter Christos Karas. Hydra is even more fortunate, since in this place, on the island that he adored and worshipped until the end of his life, in the place that for him was his second home, as he often mentioned in our discussions, the body and soul of this great creator will reside after death!
Christos Karas, one of the most dynamic representatives of the Generation of the ’60s, was born in Trikala, Thessaly, in December 1930. He was a visual artist of important quests in various directions, he managed to bring with his work a deep break and an essential rupture in the Greek art of the 20th century.
Starting his early efforts in the climate of traditional trends, Karas proceeded rapidly to paintings that combined the colour language of expressionism with the space of surrealism, a language that, thanks to his talent, resulted in extremely expressive results. From the abstraction and amorphous art of the early 60s he moved on to expressionism , then to compositions of realism, surrealism and space poetry and finally led to a distinct level of painterly expressiveness and integration through a post-pop iconographic conception. Since then, in the work of Christos Karas we can strongly discern a purely personal surrealist painting with symbolic implications.
His personal essential quests led him to dig deeper by proceeding to decipher hidden meanings. Thus the excellent artist gradually moved from the exterior to the interior and from anecdotal themes to pure painterly values that completed his voice by projecting the monumentality of his figures and the interiority of the space in which he moved and created. His works thus acquired poetic, almost poetic, dimensions that elevated them beyond times, places and circumstances. Still lifes, human figures, doves , statues, ancient warriors and tombstones, smokes, veils and flying objects are some of his creations that balance between dream and reality and transport the viewer into airy spaces, shaping emotions and mental states. 

Throughout his artistic career, Christos Karas, possessing a natural passion for colour and light, remained faithful to the traditional plastic values of painting. Behind his engravings and colour analyses there is always a human heart, the heart of Christos Karas, full of youthful enthusiasm and a keen artistic vision.
If we add to these basic artistic qualities, if we add to the artist’s artistic combinations and quests, which reveal his origin, education, experiences and experiences, if we add to the magic of Christos Karas’ painterly colouring his exceptional humanity, the substance of a truly prominent, noble and generous soul, a true Eupatrides of spirit and art as we all experienced him daily here in Hydra, then we will end up writing the most authentic biography of this great creator. Then we will surely take his fact for granted because his work will gain more and more as time goes by and will forever be, not only for Hydra but for the entire cultural landscape of the country, a true spiritual pole of attraction, an unenlightened Lighthouse of art and culture.
Besides, as Karas himself said: “the distant time does not matter who was ahead or not ahead. It counts who left a work….. “1
His memory is eternally in our minds and hearts and the unforgettable moments we spent with the wonderful company of Christos and his life partner, the fine actress of the National Theatre, Nita Pagoni, will remain truly unforgettable in our thoughts!…
The Historical Archive-Museum of Hydra, as a tribute to the memory of the fine creator Christos Karas and as a minimum contribution to the recognition of his great artistic creation and the timeless value of his art, will organize a major exhibition of his works in September next year for a period of three months (September-November 2023).

Dina Adamopoulou

1 Christos Karas, approx. “The Word”, February 1982